ಟೊಪ್ಪಿಯ ಮಾರುವ ಕೆಲಸವ ಮಾಡಿ

ಹೊಟ್ಟೆಯ ಹೊರೆವನು ದಾಸಪ್ಪ

ಟೊಪ್ಪಿಯ ಮಾರಲು ಪಕ್ಕದ

ಊರಿಗೆ ಸಾಗುತಲಿರಲು ದಾಸಪ್ಪ

ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆಗೆ ಹಸಿವಿನ ತಾಪಕೆ

ಮಾಮರದಡಿಯಲಿ ಕುಳಿತಿರಲು

ಬುತ್ತಿಯ ಬಿಚ್ಚಿ ರೊಟ್ಟಿಯ ತೆಗೆದು

ಹಸಿವನು ನೀಗಿದ ದಾಸಪ್ಪ

ಮಾಮರದಲ್ಲಿ ಮಂಗಗಳೆಲ್ಲ

ಟಿರಿ ಟಿರಿಗುಟ್ಟುತ ಕುಳಿತಿರಲು

ಟೊಪ್ಪಿಯ ದಾಸಪ್ಪನ ಕಂಡು

ಹಲ್ಲನು ಗಿಂಜಿ ಕಿರಿಗುಡಲು

ಊಟದ ಬಳಿಕ ನಿದ್ದೆಯ ಮಾಡಿದ

ಮರದ ಬುಡದಲಿ ದಾಸಪ್ಪ

ಮರವನ್ನು ಇಳಿದು ಮಂಗಗಳೆಲ್ಲ

ಟೋಪಿಯ ಬುಟ್ಟಿಗೆ ಕೈಯಿಟ್ಟು

ಸಿಕ್ಕಿದ ಟೋಪಿಯ ತಲೆಯಲಿ ಇಟ್ಟು

ಮರದಲಿ ಕುಳಿತು ಕೀಯೆನಲು

ಎಚ್ಚರಗೊಂಡು ದಾಸಪ್ಪನು

ಬುಟ್ಟಿಯ ಒಳಗೆ ಕೈಯಿಡಲು

ಟೊಪ್ಪಿಯು ಕಾಣದೆ ಕಂಗಾಲು
ಮರದ ಮೇಲೆ ಕಪಿಗಳ ತಲೆಯಲಿ
ಟೊಪ್ಪಿಗಳೆಲ್ಲ ರಂಜಿಸಲು
ಪಕ್ಕನೆ ಉಪಾಯ ಹೊಳೆದು ದಾಸನು
ತನ್ನ ಟೊಪ್ಪಿಯ ತೆಗೆದೆಸೆಯೆ
ಕಪಿಗಳೆಲ್ಲ ಅದನೋಡುತ
ಎಸೆದವು ಟೋಪಿಯ ಸಿಕ್ಕೆಡೆಗೆ
ಎಲ್ಲ ಟೊಪ್ಪಿಯ ಕೂಡಲೇ ದಾಸನು
ಬುಟ್ಟಿಯ ಒಳಗೆ ತುಂಬಿಸುತ
ಕೂಡಲೇ ನಡೆದನು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆನ್ನುತ
ಪಕ್ಕದ ಊರಿಗೆ ತಾ ನಗುತ !

(ಕವಿ : ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಭಟ್ )

ಆಮೆಯೊಂದು ಕೆರೆಯ ದಡದಿ

ಆಮೆಯೊಂದು ಕೆರೆಯ ದಡದಿ
ಮನೆಯ ಮಾಡಿತು

ಹಕ್ಕಿಯಂತೆ ಹಾರಬೇಕು
ಎಂದು ಬಯಸಿತು

ಗೆಳೆಯ ಹಕ್ಕಿಗಳನು
ಕಂಡು ಆಸೆ ತಿಳಿಸಿತು

ಹಕ್ಕಿಯೆರಡು ಆಮೆ
ಮಾತ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡವು

ಅತ್ತ ಇತ್ತ ಹಕ್ಕಿಯೆರಡು
ಬಾಡಿಗೆ ಹಿಡಿದವು

ಆಮೆ ಅದಕೆ ಜೋತು ಬೀಳೆ
ಹಾರಿಹೋದವು

ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇದನು ಕಂಡ
ಜನರು ನಕ್ಕರು

ಮಾನ ಹೋಯಿತೆಂದು ಆಮೆ
ಮನದಿ ಕುದಿಯಿತು

ನಕ್ಕ ಜನರ ಬೈಯ್ಯಲೆಂದು
ಬಾಯಿ ತೆರೆಯಿತು

ಮೇಲಿನಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದು
ಸತ್ತು ಹೋಯಿತು !

ವೈರಾಗ್ಯ

'ವೈರಾಗ್ಯ ಇದ್ದಾಗಲೇ ಜೀವನವನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸೋದಕ್ಕೆ ಆಗೋದು. ವೈರಾಗ್ಯ ಅಂದರೆ ಏನೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡದೇ, ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡದೇ ಇರೋದಲ್ಲ. ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿರೋದು ನಶ್ವರ ಅಂತ ಗೊತ್ತಿರೋದು. ನನಗೆಷ್ಟು ಬೇಕು ಅಂತ ತಿಳ್ಕೊಂಡಿರೋದು. ನಾನು ಪರಮ ವಿರಾಗಿ ಅಂತ ದುಡಿಯದೇ ಇದ್ದುಬಿಡ್ತೀನಿ ಅಂದೊRಳಿ. ಆಗ ನಾನು ಭಿಕಾರಿಯಾಗಿರ್ತೀನಿ. ಭಿಕ್ಷುಕನ ವೈರಾಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ. ಸಂಪತ್ತಿರುವವನು ಮಾತ್ರ ವಿರಾಗಿ ಆಗಬಲ್ಲ. ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಅದರ ನಶ್ವರತೆಯನ್ನು ತಿಳಕೊಂಡು ಬಿಟ್ಟು ಹೋದಾಗಲೇ ಅದನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಅನ್ನೋದು. ತ್ಯಾಗ ಮಾಡೋದಕ್ಕೆ ಏನಾದರೂ ಇರಬೇಕಲ್ವ ನಮ್ಮ ಹತ್ರ. ನಾನು ಲಕ್ಷಾಂತರ ದುಡೀತೀನಿ ನಿಜ. ಆದರೆ ಬಳಸೋದು ಎಷ್ಟು? ನಮ್ಮನೇಲಿ ಕಡಿಮೆ ತಿನ್ನೋನು ನಾನು. ಕಡಿಮೆ ಸುತ್ತಾಡೋನು ನಾನು, ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕೇ ಜೊತೆ ಬಟ್ಟೆ ತಗೊಳ್ಳೋದು. ನನ್ನ ಹತ್ರ ಇರೋದು ಎಂಟು ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ಕಾರು. ನನಗೆ ಷೋಕಿ ಇಲ್ಲ. ನಾನು ಇಷ್ಟೊಂದು ಕೆಲಸ ಮಾಡದೇ ಹೋದರೆ ಕಂಪೆನಿ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗತ್ತೆ. ಸಂಬಳ ಜಾಸ್ತಿ ಮಾಡಕ್ಕಾಗಲ್ಲ. ನನ್ನ ಜೊತೆ ಇರೋರಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯ ಆಗುತ್ತೆ. ನಮ್ಮ ನೌಕರರಿಗೆ ತೊಂದರೆ ಆಗುತ್ತೆ. ಅವರು ಇವತ್ತು ಕೈ ತುಂಬ ಸಂಬಳ ತಗೋತಿರೋದು ನಾನು ಜಿಪುಣತನ ಮಾಡೋದರಿಂದ, ಹಲ್ಲು ಕಚ್ಚಿ ದುಡಿಯೋದರಿಂದ. ಅವರೂ ಹಾಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಅದು ವ್ಯರ್ಥ ಅಂತಾನೂ ತಿಳ್ಕಂಡಿರಬೇಕು. ವೈರಾಗ್ಯ ಅಂದರೆ ಅಗಾಧವಾದ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿಯೇ ಹೊರತು, ಜೀವವಿರೋಧಿ ನಿಲುವು ಅಲ್ಲ'.

ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೊರಡು

ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೊರಡು, ಯಾರಾದರು ಸಿಕ್ಕಾರು |
ಏನನ್ನು ಬಯಸದೇ ಹೊರಡು, ಬೇಕಾದುದು ಸಿಕ್ಕೀತು |
ದಾರಿ ತೊರೆದು ನಡೆ, ಬಯಲು ದಕ್ಕೀತು |
ಗುರಿಯಿಲ್ಲದೆ ಹೊರಡು, ಅರಿವಿನ ಗುರುವು ಸಿಕ್ಕಾನು || ಪ ||

ನದಿಯ ಜಾಡು ಹಿಡಿ, ಕಡಲಾಗಬಹುದು |
ಧರ್ಮದ ನೆರಳ ತೊರೆ, ಮಹಾಮನೆ ಕಂಡೀತು |
ಸಾವನ್ನು ಹುಡುಕಿ ನಡೆ, ಬದುಕು ಸಿಕ್ಕೀತು |
ನಿನ್ನ ವಿರುದ್ಧ ನೀನು ಹೋರಾಡು, ಗೆದ್ದರೆ ಸಂತನಾಗುವೆ ನೀ || ೧ ||

ಸರಳ ರೇಖೆಯಾಗಿರು, ಬಾಳು ಹಗುರ ಆದೀತು |
ಸತ್ಯವ ಹುಡುಕದಿರು, ಕಂಡದ್ದು ಸುಳ್ಳಾದೀತು |
ಏಕತಾರಿಯ ಹಿಡಿ, ನಾದ ಲಯವೂ ಆದೀತು |
ಚಲನೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗು, ಶೂನ್ಯ ತಬ್ಬಿಕೊಂಡೀತು || ೨ ||

ಎದೆಯ ದನಿಯ ನುಡಿ, ಹಾಡು ಬೆಡಗು ಆದೀತು |
ಖಾಲಿಯಾಗಿ ಹೊರಡು, ಜೋಳಿಗೆ ತುಂಬೀತು |
ತೆರೆದ ತೋಳಲ್ಲಿ ನಡೆ, ಬೊಗಸೆ ಪ್ರೀತಿ ದಕ್ಕೀತು |
ಎಲ್ಲವನೂ ಕಳಚಿಟ್ಟು ಹೊರಡು, ಉಡಲು ಬೆಳಕೇ ಸಿಕ್ಕೀತು || ೩ ||

ಯಾರೂ ಒಂಟಿಯಲ್ಲ, ನೆರಳು ಹಿಂಬಾಲಿಸೆ ||
ನಡೆದಷ್ಟೂ ಹಾದಿ ಕಂಡಷ್ಟು ಬಯಲು  ||
ಹೊರಡು ಈಗಲೇ ಹೊರಡು ||
ಗುಂಡಾದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ
ಎಂದಾದರು ಸಿಕ್ಕೇಸಿಗುತ್ತೇವೆ ||
ಮತ್ತೇ ಮತ್ತೇ ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತೇವೆ || ೪ ||

- ಹಂದಲಗೆರೆ ಗಿರೀಶ್

ಅದರರ್ಥಗಿರ್ಥಗಳು ಸೃಷ್ಠಿಕರ್ತನಿಗಿರಲಿವ್ಯರ್ಥ ಜಿಜ್ಞಾಸೆಯಲಿ ಕಾಲಹರಣವದೇಕೆಬಾರಯ್ಯ ಮಮ ಬಂಧು ಜೀವನ ಪಥದೊಳು ಒಂದಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯುವಾ ಯಾವ ಜನ್ಮದ ಮೈತ್ರಿ - ಕುವೆಂಪು

ಕವಿ ಶೈಲದಲಿ ಕುಳಿತು
ಕುಂದಾದ್ರಿಯ ಸವಿದು
ಕವಿ ಮನೆಯಲಿ ಕುಣಿದು
ಕುಪ್ಪಳ್ಳಿಯಲಿ ನಲಿಯುವ ಬಾ ಗೆಳೆಯ
ಯಾವ ಜನ್ಮದ ಮೈತ್ರಿ

ಗೌರವಿಸು ಜೀವನವ
ಗೌರವಿಸು ಚೇತನವ
ಆರದೊ ಜಗವೆಂದು ಭೇದವೆಣಿಸದಿರು

ನಂಬು ನೀ ದೈವವನು
ನಂಬು ನೀ ಜಗವನ್ನು
ಇಂಬುಗೊಳುತಿರು ನೀನು ಮಾನವತ್ವದೆಡೆ
ಕೊಂಬುಗಳ ಬೆಳೆಯಿಸದೆ ಸಹಜತೆಯ ಶಿಖರದಲಿ
ನಂಬು ನಿನ್ನನು ನೀನೆ
                    - ಡಿ.ವಿ.ಜಿ